W przypadku wygranej komunistĂłw, Niemcy czekała zagłada, z kolei członkowie Freikorpsu nie wrĂłżyli niczego dobrego na przyszłość. Kuźnia kadr pĂłźniejszego nazistowskiego reżimu mieściła się właśnie we Freikorpsach. Truizmem jest takie stwierdzenie, jednak niewielu o tym pamięta: obraz powojennych Niemiec, w ktĂłrej walczą ze sobą Freikorps, czerpiący swą siłę z demonicznych idei o podłożu okultystycznym i neopogańskim, i komunizm z zasady wrogi człowieczeństwu, mimo noszenia go na swoich sztandarach. Niemcy tak czy inaczej, zbliżały się ku katastrofie, ktĂłra musiała nastąpić wcześniej czy pĂłźniej. Niemiecka wiara w pogańską nadprzyrodzoną moc rĂłżniła się od idei komunistycznej tym, że katastrofę dla narodu niemieckiego odkładała na nieco pĂłźniejszy okres - II wojny światowej.

Kult walki i mordowania potrzebował innej wiary niż chrześcijańska, potrzebował afirmacji zła do poziomu dobra, dobra, rzecz jasna, narodu niemieckiego, germańskiego ducha walki, ktĂłry nie uspokoi się, pĂłki nie ujarzmi wszystkich wrogĂłw, rzekomych i rzeczywistych. Powstania śląskie możemy z tej perspektywy uznać za starcie dwĂłch cywilizacji: neopogańskiej (śmierci i zagłady) oraz chrześcijańskiej (życia i wolności). Niemcy nie potrafili zrozumieć, że ich czas na Śląsku się skończył, miejscowa ludność ma dość ich samobĂłjczego genu, powodującego ciągłe konflikty i wojny. Być może Ślązacy w swym pragmatyzmie postanowili odrzucić kolejne nieszczęście, jakie Niemcy mogli ściągnąć na ich ukochany region.

To reportaż to opowieść o Polakach, największej mniejszości narodowej w Norwegii, ktĂłra rzadko jednak dochodzi do słowa w debacie publicznej w tym kraju. Własna historia autorki i rozmowy z wieloma innymi osobami, ktĂłre przez ostatnie lata przeprowadziły się z Polski do Norwegii - artystami, budowlańcami, naukowcami, himalaistami. To rzecz o migracji, o Polsce i o Norwegii, o uprzedzeniach i rasizmie, ale rĂłwnież o solidarności i empatii, o prawach pracowniczych i o spotkaniach między ludźmi, ktĂłre pozwalają nam zobaczyć się nawzajem bez etykietek.

Świetnie skonstruowana i szczera opowieść o tym, o czym wcześniej milczano. Sapieżyńska tworzy barwny wielogłos doświadczeń i zabiera nas w podrĂłż po Norwegii, o ktĂłrej wolelibyśmy nie wiedzieć. Jest to jednak potrzebna i ważna podrĂłż, a ja nie umiem sobie wyobrazić lepszej przewodniczki.
[Ilona Wiśniewska]